Over verSCHOLEN op de kaart
Dit project is een initiatief van het Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht.
Tussen 1900 en 1990 zijn er in Nederland duizenden prentbriefkaarten van schoolgebouwen uitgegeven. Het museum heeft door de jaren heen bijna 4000 van deze prentbriefkaarten verzameld. Een unieke collectie. Omdat de kaarten niet allemaal in de vaste presentatie van het museum tentoongesteld kunnen worden, tonen wij ze nu via deze weg. De schoolgebouwen kun je hier terug vinden op de kaart; ziet het er nog steeds zo uit of heeft het gebouw plaats moeten maken (voor een modernere versie)?
Variatie
Vroeger was het schoolgebouw de trots van een dorp of stad. Vanaf 1900 tot 1990 zijn er dan ook duizenden prentbriefkaarten, ansichtkaarten van Nederlandse schoolgebouwen uitgegeven. De immense verzameling van het Nationaal Onderwijsmuseum laat scholengebouwen uit heel Nederland zien. Er blijkt een enorme variatie te zijn. Niet alleen qua architectuur en uitstraling, maar ook qua aard. Van een keurig gymnasium en een stoere HBS tot huishoudscholen en landbouwscholen in vol bedrijf. Een deel van de prentbriefkaarten zijn in de vaste tentoonstelling van het museum te zien. Het merendeel van de kaarten ligt echter opgeslagen in het depot. De nieuwe website ontsluit nu die verborgen schat.
Herinneringen
Een team van vrijwilligers heeft deze prentbriefkaarten gedigitaliseerd en geïnventariseerd. Nu zijn ze digitaal te bekijken op de nieuwe website verScholenopdekaart.nl. Op naam, op plaats, op jaartal. Stuk voor stuk belichamen de kaarten een flinke dosis herinnering, soms zelfs nostalgie: ‘Ja, dat was ooit mijn school, zo zag die er uit.’ De kaarten laten in hun totaliteit ook een brok architectuurgeschiedenis zien. Scholen als spiegel van hun tijd.
Verbinden
Tijdens het inventariseren, bleken veel kaarten ook een verhaal te bevatten. Deze informatie is vanzelfsprekend gedocumenteerd. Ook de bezoekers van het museum vertellen regelmatig verhalen, als ze in het grote ‘kaartenhuis’ (zie foto) op zoek gaan naar hun eigen school. Op verScholenopdekaart.nl kan men niet alleen zijn oude schoolgebouw vinden, maar ook een eigen verhaal of herinnering achterlaten. Een kleine, geheel eigen bijdrage aan de geschiedenis van het onderwijs.
Breed gedragen
De digitalisering van erfgoedcollecties wordt breed gedragen. De bouw van de nieuwe website werd ondersteund door het Prins Bernhard Fonds, afd. Zuid-Holland, de Provincie Zuid-Holland en het Erfgoedhuis-Zuid-Holland. De collectie ansichtkaarten toont, hoe het Nationaal Onderwijsmuseum heel uiteenlopende aspecten van het onderwijs naar voren kan brengen. Daarmee houdt het museum zijn status als kennisinstituut hoog. De doorgegeven kennis moet in al zijn uitingen toegankelijk zijn, voor een groot publiek behapbaar. Maar wel verantwoord en wetenschappelijk onderbouwd.